Xây dựng trường học hạnh phúc là một trong những hoạt động trọng tâm của Ngành GD ĐT trong những năm gần đây. Thời gian qua, ngành giáo dục đã triển khai các giải pháp hướng đến giáo dục hạnh phúc như: Giảm tải chương trình học, chương trình GDPT tiếp cận phát triển năng lực, phẩm chất và phát triển toàn diện HS theo từng cá nhân; giảm áp lực thi cử, thay đổi cách kiểm tra, đánh giá vì sự tiến bộ của HS; tăng cường hoạt động trải nghiệm… Bên cạnh đó, để hình thành môi trường giáo dục yêu thương, an toàn và thân thiện rất cần những hình thức kỉ luật tích cực để giúp học sinh tiến bộ thông qua nhận biết và sửa chữa khuyết điểm.

Bộ GD-ĐT đã ban hành Thông tư 28/2020/TT-BGDĐT về Điều lệ trường tiểu học (có hiệu lực từ ngày 20-10-2020) và Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT về Điều lệ trường THCS, THPT (có hiệu lực từ ngày 1-11-2020). Hai văn bản mới này quy định về các hình thức kỷ luật đối với học sinh (HS) các cấp. Theo đó, đối với cấp tiểu học, HS vi phạm khuyết điểm trong quá trình học tập, rèn luyện và các phong trào thi đua, giáo viên không được phê bình HS trước cả lớp, trước toàn trường hoặc trong cuộc họp chung với cha mẹ, mà tùy theo mức độ vi phạm có thể tiến hành các biện pháp kỷ luật: Nhắc nhở, hỗ trợ giúp đỡ trực tiếp để HS tiến bộ hơn; thông báo với cha mẹ nhằm phối hợp giúp đỡ HS khắc phục khuyết điểm. 

Như vậy, có thể thấy, so với các quy định về việc xử lý kỷ luật HS trước đây tại Thông tư số 08/TT năm 1988 của Bộ GD-ĐT đã tồn tại hơn 30 năm qua, quy định mới đã xóa bỏ nhiều hình thức kỷ luật cũ như cảnh cáo, đuổi học. Hai văn bản pháp luật này đã thể hiện được tinh thần “giáo dục tích cực” mang tính nhân bản, nhân văn và phù hợp với quy luật phát triển của xã hội hiện tại mà chúng ta đang hướng tới. Trong đó, điều khoản về việc không đuổi học HS mà tạo điều kiện cho các em thay đổi môi trường, và mức kỷ luật cao nhất là tạm dừng học tập có thời hạn đã thể hiện được tính nhân văn trong việc giáo dục con người. Các thông tư này cũng rất phù hợp với cuộc vận động xây dựng “Trường học học hạnh phúc mà Bộ GD&ĐT đã triển khai từ năm 2019.

Là một ngôi trường có bề dày truyền thống với những thành tích dạy và học đáng tự hào, trường tiểu học Thành Công A luôn hướng đến mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc, xây dựng “Ngôi trường của ước mơ và lòng nhân ái”, nơi các em mỗi ngày đến trường là một ngày vui, được học tập, được vui chơi, được yêu thương, được ấp ủ những ước mơ non trẻ. Để thực hiện mục tiêu đó, tập thể giáo viên Thành Công A đã và đang áp dụng các biện pháp kỉ luật tích cực trong dạy học.

1. Thông qua các buổi chuyên đề về trường học hạnh phúc, về các vấn đề liên quan đến bạo lực học đường, kỹ năng tổ chức dạy học… ; qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, GV được tập huấn, tìm hiểu những nội dung về kỉ luật tích cực gắn với xu thế đổi mới giáo dục của thời đại mới.  GV hiểu rằng nếu được yêu thương, các em sẽ đáp lại bằng tình yêu thương, nếu được tôn trọng, sẽ nhận được ở các em sự kính yêu, nếu được quan tâm chăm sóc, giúp đỡ tận tình, chúng ta sẽ nhận lại được ở các em một tình yêu thương trong sáng..

2. Ngay từ những ngày đầu tiên của năm học mới, GV từng lớp sẽ cùng học sinh xây dựng một bảng nội qui lớp và thống nhất thực hiện. Sau đó, cô trò cùng nhau thiết kế nội quy một cách bắt mắt, treo cạnh bảng lớp để học sinh có thể thực hiện theo những gì đã thống nhất. Khi học sinh được tham gia vào việc xây dựng nội quy lớp học sẽ giúp các em hiểu, tôn trọng và thực hiện tốt nội quy do chính các em đề ra.

Trong quá trình học tập, GV cũng thường xuyên phát động các phong trào thi đua, khen thưởng, động viên để các em tiến bộ. Hình thức khen ngợi rất đa dạng và linh hoạt: một nụ cười, một cái xoa đầu, một lời khen, động viên trước lớp, tặng phiếu khen, tích điểm đổi quà, hộp thư vui, công nhận và khuyến khích đến từng tiến bộ nhỏ của học sinh. Không chỉ GV khen trên lớp mà còn kết hợp chặt chẽ với cha mẹ, thầy cô, người thân, bạn bè của học sinh cùng hợp tác, ghi nhận. Không chỉ với những HS ngoan, thành tích nổi trội mới được khen mà GV cũng luôn quan sát, để ý để kịp thời khen ngợi sự cố gắng của các em từ những tiến bộ nhỏ nhất.

Học sinh hào hứng tham gia Hội chợ đổi quà

Song hành với việc khen thưởng, khi học sinh mắc lỗi, GV luôn lắng nghe, tìm hiểu những vướng mắc để kịp thời giúp học sinh tháo gỡ. GV nghiêm khắc nhưng mềm dẻo chỉ cho HS tự nhận ra lỗi và cách sửa chữa. Trong việc thực hiện kỷ luật tích cực phải có thưởng, có phạt, có khen, có chê nhưng việc phạt học sinh, chê học sinh là điều cần phải cẩn thận hơn cả.

Thêm vào đó, GV khéo léo, linh hoạt thay thế việc chê bằng những lời khen ngợi. Cô Đỗ Thúy Bình (GV lớp 1A, kể về kinh nghiệm của mình như sau: Trong lớp cô, một số em học sinh không thể ngồi yên nghe giảng, cứ ngọ nguậy. Thay vì mất thời gian nhắc, sửa từng em, cô chỉ cần khen một số em khác (Cô thấy bạn Nam hôm nay thật ngoan, bạn ngồi yên nghe giảng. Cô tặng cho bạn Nam một Ngôi sao gương mẫu. Hôm nay ai ngoan như bạn Nam sẽ được như thế). Lập tức sẽ có rất nhiều em chú ý ngay và mong muốn được cô thấy mình cũng ngoan. Khen một học sinh nghĩa là chúng ta đã công nhận các em, điều đó làm cho các em tự tin. Các em khác vì cũng muốn được thầy cô công nhận, muốn chứng tỏ mình cũng có thể như thế hoặc hơn như thế nên sẽ luôn cố gắng. Khi được khen, học sinh cảm nhận mình được yêu thương, được tôn trọng và có động lực hoàn thiện bản thân hơn.

3. Một điều không thể thiếu, GV nhà trường luôn chú trọng bồi dưỡng kỹ năng dạy học, sáng tạo trong các bài dạy, tổ chức hoạt động dạy học hợp lý. Các tiết học không dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà khơi gợi được niềm yêu thích để các em tiếp tục tìm hiểu. Từng tiết học được biến hóa thành bài học thú vị qua những trò chơi, những hoạt động trải nghiệm. HS thích thú, cuốn hút vào bài học sẽ chủ động, linh hoạt, phối hợp với thầy cô và các bạn. Các em tích cực, tự giác để khai thác bài học, khi đó sẽ không có thời gian để nói chuyện riêng, để chọc phá bạn, để quay lên quay xuống, từ đó ít phạm lỗi hơn trong giờ học.

Các cô giáo trong trường tổ chức nhiều hình thức dạy học khác nhau để thu hút học sinh tham gia

Mặc dù hiện nay, trong tình hình dịch bệnh covid diễn biến phức tạp, các con học sinh phải học trực tuyến nhưng giáo viên trường Tiểu học Thành Công A đã nhanh chóng cập nhật các ứng dụng công nghệ thông tin để tạo ra những bài giảng hấp dẫn, kết hợp với các trò chơi trực tuyến thú vị, giúp các em học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, thoải mái.

Học sinh tích cực tham gia các hoạt động trong lớp học trực tuyến

Có thể nói, giáo dục bằng lòng yêu thương là cách tốt nhất để điều chỉnh hành vi kỷ luật. Yêu thương học trò bằng tất cả trái tim và tấm lòng nhân ái của người thầy, lan tỏa cho các con niềm tin và tình yêu vào cuộc sống, vào tương lai bằng chính những ứng xử đầy tính nhân văn của mình. Kỉ luật tích cực đã góp phần làm cho mỗi lớp học, ngôi trường thực sự trở nên hạnh phúc, để mỗi ngày đến trường của các con thực sự là một ngày vui, để mái trường Thành Công A thân thương thực sự là Ngôi trường của ƯỚC MƠ và LÒNG NHÂN ÁI.

BTT Thành Công A