Những trò chơi dân gian không chỉ đơn thuần là những trò chơi tiêu khiển mà nó còn giúp duy trì và phát huy những nét đẹp truyền thống của dân tộc ta. Và nó còn đặc biệt hơn nữa khi được chơi vào trong những dịp Tết cổ truyền, điều này sẽ góp phần làm cho bầu không khí thêm sôi động, đem đến những giờ phút giải trí thoải mái và đầy ắp tiếng cười.
Bên cạnh đó, những trò chơi tưởng chừng như đơn giản nhưng chúng sẽ vừa giúp những người lớn có thể kéo con mình ra khỏi màn hình điện thoại, vừa giúp trẻ em học hỏi được nhiều điều phát triển sở trường của mình, tăng cường IQ, EQ, AQ,… và giáo dục nhân cách cho trẻ em.
Ngoài ra, các trò chơi dân gian còn thể hiện được tính cộng đồng, tính tập thể, tinh thần đoàn kết của mỗi dân tộc, góp phần tạo nên những bản sắc đặc trung và riêng biệt của mỗi cộng đồng.
1) Đánh đu:
Là một trò chơi dân gian khá phổ biến ở Việt Nam. Chơi đu thường diễn ra vào những ngày Tết cổ truyền hay trong các ngày lễ hội đầu xuân ở các hội làng. Theo nhiều nghiên cứu, trò chơi này đã có từ trước thời Hán thuộc.Từ trong Tết bên cạnh đình hay một thửa ruộng rộng rãi, khô ráo người ta chuẩn bị các cột đu. Họ chọn cây tre to, dài để trồng đu. Một cây đu có thể được trồng bởi 4-6 cây tre to. Cần đu cũng là những cây tre dài nhưng thon nhỏ gọn và chắc để tránh xảy ra trượt hay tuột tay lúc đu nhanh.Tùy theo sở thích mà người ta đu một hay đu đôi. Khi một người lên cần đu có thể nhờ một người khác đẩy cho mình có đà. Sau đó là tự người đu nhún tùy ý. Đẹp nhất là đu đôi, các đôi trai gái ưng ý lựa chọn nhau lên đu, người nhún người đẩy.
2) Kéo co
Là một trò chơi thu hút được rất nhiều người cùng tham gia, vừa có tác dụng rèn luyện sức khỏe, lại vừa vui vẻ, thoải mái. Nó đã trở thành trò chơi tập thể, phong tục phổ biến ở nhiều nơi trong nước Việt Nam.
Cách chơi đơn giản, số người chơi bao nhiêu tùy ý, chia làm hai phe bằng nhau, làm mốc đánh dấu vạch vôi để bên nào kéo được đối phương sang qua vạch mốc bên kia là bên đó thắng.
3) Đập niêu đất:
Đập niêu đất cũng là trò chơi dân gian khá phổ biến ở nhiều làng quê miền Bắc. Trò chơi thường diễn ra ở sân đình hay trên sân rộng. Trước khi chơi, người ta trồng ở giữa sân hai chiếc cột cách nhau 5m, buộc dây thừng nối 2 thân cột làm giá treo niêu. Một vạch mốc cách giá treo niêu khoảng 3 đến 5m được kẻ làm điểm xuất phát.
Trước khi chơi, trọng tài sẽ trao cho người chơi một chiếc gậy dài khoảng 50cm, những người tham gia chơi đứng dưới vạch mốc và bị bịt mắt nên họ phải định hình hướng đi và ước lượng khoảng cách treo niêu để đập cho trúng một trong những chiếc niêu đang treo trên dây. Người đập trúng niêu sẽ có được phần thưởng ghi trong mảnh giấy nhỏ trong chiếc niêu bị đập vỡ… Trò chơi đập niêu đất ngày nay vẫn là trò chơi thu hút nhiều người tham gia bởi tính giải trí khá cao, mang lại không khí vui tươi trong các dịp lễ, hội.
4) Nhảy sạp
Là trò chơi tập thể có nguồn gốc từ các dân tộc vùng Tây Bắc VN, thể hiện qua hình thức nhảy múa trên những thanh gỗ tre.
Người tham gia thường có cả Nam và Nữ, chia làm hai tốp: một tốp đập sạp, một tốp nhảy sạp. Người ta cũng có thể luân phiên nhau múa hoặc đập sạp. Với những người đập sạp phải rất đều tay, tốc độ ban đầu chậm rãi nhưng sau có thể nâng dần lên, khiến các bước nhảy khó dần và cũng từ đó mà hấp dẫn hơn. Người nhảy sạp phải chứng tỏ được sự khéo léo của mình, theo đúng và kịp tiết tấu của người đập sạp. Nhanh quá hoặc chậm quá cũng đều hỏng cả vì chân sẽ đạp vào sạp.
Người ta không quy định có bao nhiêu người đập sạp và bao nhiêu người nhảy sạp. Càng đông càng vui, nhất là với những người nhảy sạp. Với người đập sạp, hay nhất là tạo thành cặp đôi trai gái mỗi người một đầu, hai tay cầm hai đầu sạp, cứ 3 lần gõ sạp con lên sạp cái thì 1 lần gõ 2 sạp con vào nhau. Còn với người nhảy sạp thì từng đôi nam nữ phải dợm bước cho khéo khi bước vào, sau đó phải phối hợp động tác chân, động tác tay, sự uốn lượn của thân hình thật khớp nhau.
Trên đây là một số trò chơi dân gian tiêu biểu trên mọi miền đất nước khi dịp Tết đến xuân về. Chắc hẳn không phải đất nước nào cũng có nhiều trò chơi dân gian như đất nước Việt Nam. Nhờ có những trò chơi dân gian, chúng ta như giữ được những nét bản sắc riêng của dân tộc, giúp mọi người như xích lại gần nhau, cùng vui tươi, phấn khởi đón một năm mới đến.
Chắc chắn trong những ngày tới, để chào mừng các con quay trở lại trường, cũng như tăng thêm không khí vui tươi, rộn ràng của những ngày đầu xuân, các thầy cô giáo trường Tiểu học Thành Công A sẽ tổ chức thật nhiều trò chơi dân gian tại sân trường hay trong các lớp học vào các tiết sinh hoạt tập thể như một món quà đầu năm dành tặng các con học sinh. Mong rằng món quà này sẽ tạo nên một không gian vui chơi, học tập gắn chặt tình đoàn kết trong sự hân hoan và ngập tràn tiếng cười của các con học sinh thân yêu.
BTT Trường TH Thành Công A