Dạy ngữ pháp tiếng Anh cho học sinh Tiểu học: khó mà dễ

   Chinh phục ngữ pháp tiếng Anh ở Tiểu học: Không khó như bạn nghĩ!

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, tiếng Anh ngày càng giữ vai trò quan trọng trong giáo dục ở Việt Nam. Việc dạy và học tiếng Anh từ bậc tiểu học đã trở nên phổ biến, thậm chí là bắt buộc trong nhiều chương trình đào tạo. Tuy nhiên, việc giảng dạy ngữ pháp – một phần không thể thiếu trong ngôn ngữ – vẫn còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là với học sinh Tiểu học. Làm thế nào để các em không chỉ tiếp thu mà còn nắm chắc kiến thức ngữ pháp? Đó là câu hỏi lớn đối với nhiều giáo viên và phụ huynh hiện nay.

Trước khi tìm ra phương pháp dạy ngữ pháp hiệu quả, cần hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý của học sinh ở lứa tuổi tiểu học:

• Các em học qua trực quan, hình ảnh, trò chơi và sự lặp lại.
• Khả năng tập trung còn ngắn, dễ bị xao nhãng.
• Tư duy trừu tượng chưa phát triển mạnh, do đó việc giảng dạy lý thuyết ngữ pháp theo kiểu truyền thống (quy tắc, định nghĩa) thường không hiệu quả.

Từ đó, việc dạy ngữ pháp cần được lồng ghép khéo léo vào hoạt động sinh động, thay vì đưa ra quy tắc cứng nhắc.

Một số phương pháp giúp học sinh nắm chắc ngữ pháp:

a) Gắn ngữ pháp với tình huống giao tiếp cụ thể

Thay vì dạy "thì hiện tại đơn" bằng định nghĩa, giáo viên có thể xây dựng các tình huống quen thuộc như: “What do you do every morning?”, “I get up at 6 a.m.”. Việc lặp lại mẫu câu trong các ngữ cảnh thực tế sẽ giúp học sinh "thấm" dần cấu trúc mà không cảm thấy áp lực.

b) Sử dụng trò chơi ngôn ngữ

Các trò chơi như Grammar Bingo, Simon says, sentence matching, hoặc điền từ vào chỗ trống qua tranh ảnh giúp học sinh vừa chơi vừa học. Điều này tạo hứng thú và tăng khả năng ghi nhớ lâu dài.

c) Ứng dụng công nghệ thông tin

Hiện nay có nhiều ứng dụng và website học ngữ pháp tiếng Anh như: Quizizz, Kahoot, Wordwall, Duolingo… Giáo viên có thể khai thác để tạo bài học tương tác, kiểm tra nhanh mức độ hiểu bài và tạo động lực học tập.

Ứng dụng CNTT tổ chức trò chơi cho học sinh

d) Dạy ngữ pháp qua truyện ngắn, bài hát, thơ

Truyện ngắn có các cấu trúc lặp đi lặp lại hoặc bài hát thiếu nhi tiếng Anh như “If you’re happy…”, “I can sing a rainbow…” giúp học sinh ghi nhớ cấu trúc ngữ pháp một cách tự nhiên.

Học sinh vui học qua bài hát và vận động

e) Khuyến khích học sinh thực hành và trình bày

Giáo viên nên tổ chức hoạt động nhóm như: đóng vai, kể chuyện, thuyết trình ngắn… để học sinh vận dụng cấu trúc ngữ pháp đã học vào thực tế. Khi học sinh sử dụng được ngữ pháp trong nói và viết, kiến thức mới thật sự được "nắm chắc".

Học sinh học tập tích cực qua hình thức thuyết trình

3. Vai trò của giáo viên và phụ huynh

Giáo viên:

• Cần có sự đổi mới phương pháp giảng dạy, tránh lối dạy nhồi nhét, học thuộc lòng.
• Chuẩn bị bài giảng sinh động, kết hợp giữa kiến thức và hoạt động.
• Theo dõi sát sao tiến trình học tập và điều chỉnh phù hợp với năng lực từng học sinh.

Phụ huynh:

• Không gây áp lực học ngữ pháp quá sớm hoặc bắt trẻ học thuộc máy móc.
• Tạo môi trường học tiếng Anh tích cực tại nhà như xem phim hoạt hình tiếng Anh, đọc sách truyện song ngữ, nói chuyện bằng những câu đơn giản…

Ngữ pháp là nền tảng quan trọng để học sinh phát triển kỹ năng nghe – nói – đọc – viết tiếng Anh. Tuy nhiên, ở bậc tiểu học, việc dạy và học ngữ pháp cần linh hoạt, sáng tạo, gắn liền với thực tiễn và phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi. Khi học sinh được tiếp cận ngữ pháp qua các hoạt động vui học, chúng sẽ không chỉ hiểu mà còn sử dụng được – đó chính là biểu hiện của việc nắm chắc ngữ pháp. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên, phụ huynh và chính bản thân học sinh trong một môi trường học tập tích cực và khơi gợi hứng thú.